Bipolar Bozukluk ve Tedavi Süreci

 Bipolar bozukluk kişinin duygudurumunda şiddetli değişikliklerle kendini gösteren psikiyatrik bir rahatsızlıktır. İki uçlu duygu durum bozukluğu olarak da adlandırılmaktadır. Bu süreci yaşayan bir kişi aşırı derecede yükselişler ve düşüşler yaşayarak yaşamdan doyum almakta zorlanır. Bu süreçte mani, hipomani ve depresyon olarak isimlendirilen üç durumdan bahsedebiliriz.

 Kişinin duygudurumunda düşüşlerin yaşandığı depresyon evresi, kişinin hayata dair etkinlikler oluşturmakta zorlandığı ve kendini üretmeye dair istekli hissetmediği bir süreçtir. Bu süreçte kişiler çaresiz ve umutsuz hissederler. Depresiflik, uykuda bozulmalar, iştah kaybı, halsizlik ve intihar düşünceleri bu süreçte görülmesi muhtemel durumlardır. Yükselişlerin yaşandığı dönem ise yükseliş düzeyine bağlı olarak mani ve hipomani olarak adlandırılmaktadır. Kişinin depresyon sürecinin tam tersine istekliliği ve aktifliği bu sürecin en belirgin özellikleridir. Kişinin istekliliğinin en yüksek kısmı hipomanidir: Mani ve hipomanide kişiler neşeli bir ruh halini yaşarken yüksek bir enerjiye sahip olurlar. Aşırı konuşma ihtiyacı, yüksek özgüven, risk düzeyi yüksek davranışlar ve az uyku isteğini yaşayabilirler.

 Bipolar bozukluğun sebebi kesin olarak belirlenmemiş olsa da biliyoruz ki; genetik ve çevresel faktörler, beyin kimyasındaki bozukluklar ve stres hastalığın zeminini oluşturmaktadır. Yaşam boyu süren bir durum olan bipolar bozukluk, ilaç tedavisi ve psikoterapi ile yönetilebilir bir süreç haline gelebilir ve kişilerin yaşam doyumlarına olumlu yönde katkı sunar. Bu süreçte doğru tedavi ve profesyonel destek alan kişilerde tedaviye uyum ve iyileşme düzeyi oldukça yüksektir.

 Bipolar bozukluğun mani ve hipomani dönemindeki belirtileri;

 Dikkat dağınıklığı

 Aşırı özgüven

 Yoğun huzursuzluk ve aşırı tepkiler vermek

 Uyku ihtiyacında azalma

 Coşkululuk ve aşırı mutluluk

 Düşüncelerde yoğun hareketlilik, konuşkanlık ve hızlı konuşmak

 Kumar oynamak, aşırı para harcamak, cinsel aktivitelerin kontrolsüz artışı ve muhakeme eksikliğini içeren risk düzeyi yüksek davranışlarda bulunmaktır.

 Depresyon sürecinin belirtileri;

 Yoğun ve uzun süreli mutsuzluk ve huzursuzluk

 Uyku bozuklukları, uyuma isteğinde azalma, enerji kaybı ve halsizlik

 Yaşam doyumunda azalma

 Sosyallikten kaçınmalar

 İştahta düşüş ya da aşırı yükseliş

 Karar alma, muhakeme ve dikkat düzeyinde bozulmalar ve zorlanma hali

 İntihar düşünceleri ve denemeleridir.

 Bipolar bozukluğun tedavisinde, psikiyatrik bir rahatsızlık olmasından kaynaklı olarak en önemli adım ilaç tedavisidir. İlaç tedavisi olmadığı takdirde psikoterapi uygulamaları etkili bir yöntem olmamaktadır. İlaç tedavisine ek olarak psikoterapi ise kişilerin hayatlarını doyum alarak geçirmelerini, sürece dair bilgi ve farkındalık sahibi olmalarını ve yaşadıkları zaman dilimlerinde daha aktif ve doyum alan pozisyonuna bulunmalarını sağlar. Bir diğer önemli kısım ise ailelerin de bilgilendirilerek yaşanılan sürecin daha verimli hale getirilmesidir. İlaç ve psikoterapinin yanı sıra, yaşamsal değişiklikler ve tamamlayıcı tedaviler (Farkındalık egzersizleri, meditasyonlar) sürece katkı sunan diğer yöntemlerdir.

İbrahim ÖZCANLI

Uzman Klinik Psikolog